I Modalsboka band I står det fylgjande å lesa om Høvik:

Høvik ligg 10 km oppe i Eksingedalen, og er den fyrste av gardane her som høyrde til Eksingedalen sokn og Modalen herad. Gardane nedanfor høyrde til Stamnes sokn i Bruvik. Sjølve garden ligg på nordsida av Storelvi, men hev området sitt på båe sider av dalen.
Om gardsnamnet finn me dette i «Norske Gårdnavne»: «Udtales Hevikjæ. Dativ i Hevikjene. Hemvichar i N.R.j. Høevig 1610, Høvig 1623. Vel Høyvik. Elven gjør ved gården et par bøininger, til en av disse sigter vel navnets siste led». Av andre skriftformer kan nemnast: Heuuig i 1590/91, Høevigh i 1608/09, Høevigen i 1637 og Houigen i 1664. I eit bygselbrev 1699 er garden nemnd Lille Høevigen. I tidi 1750 til kring 1800 nyttar kyrkjebøkene Hevig og Hevigen, og rettar seg då meir etter bygdemålsuttalen enn etter dei andre kjeldone. – No segjer folk vanleg «på Hevikjene». Men for eit par mannsaldrar sidan nytta dei nok preposisjonen i: «i Hevikjene, ned i Hevikjæ».
Nedetter dalen når Høvik til møtes med Eikemo på båe sider av elvi. Merket er nedst i Tverrdalsåsen og går rett tvers yver dalen der. På nordsida kjem merkelina opp i fjellet nett nord for Hodnefjellsvatnet. Sidan er det grensa mot Mo og Almelid, og sist mot Vetlejord. Der kjem merkelina nedatt til elvi i Øykjahotnen og går yver elvi nett ovanfor fossebruni i Gunnhildfossen. På sørsida held se merket mot Vetlejord fram opp lidi og til fjellkanten yver Oksli, fylgjer so fjellkanten nordetter til høgste Gavleberget. Der møtest grenselinone millom Høvik, Vetlejord og Nese. Lenger sør får Høvik grensa mot Leiro, og til slutt mot Eikemo på denne sida av dalen og.
Det finst inkje fråsegn om kor gamal garden er, eller kven som fyrst busette seg her. Det er gjort ei gravfunn som vart tidfest til «yngre jarnalder», d.v.s. vikingtidi kring 800 – 1000 år e. Kr. Gravi låg i Vetlaneset, litt nord for huset der Gudmund Høvik bur no. Der var ein haug, på lag 10 m i tverrmål, og gravi inni var laga av kantsette hellor. Dei fann sverd og øks og ymse anna, som skal vera i Bergens Museum no.
Seinare fann Jakob O. Høvik, f. 1915, ei liti øks som og måtte vera frå vikingtidi. Ho var funni på sørsida av Botnebekken, i bakken rett sør for Røysa-husi. Det tykkjest vera visst at Høvik låg øyde dei fyrste hundradåri etter svartedauden, og at garden vart teken oppatt kring 1600.
Sjølve garden er innringa av åsar og bratte lider, so det er ikkje utsyn korkje nedetter eller oppetter dalen. I vest hev du det låge åsdraget frå Pøylefossen og nordetter Skarvet, som stengjer utsynet nedetter, so den bratte Hevikalidi i nord, deretter Hamrane og Botnebrekkone opp mot Kalvahagen, og oppyver der Husafjellet som ris bratt opp, og i aust Åsen som stengjer utsynet oppetter dalen. På sørsida av dalen er og nokso bratte lider mot Storseili og Kollhaugen. Beint i sør går eit lite dalføre mot Stølen, og sidan er det Svadena og Furskogen i sørvest.
Innmarki på Høvik er ei flat morene frå elvi og fram til Botnabekken, som renn gjennom heile bøen frå inst i Botnen og ut i Pøylo. Når ein kjem yver bekken, er det framleis flatt heilt bort under Hamrane, Lidi og Skarvet, men her er det djup, sandblanda moldjord. Inst på denne flata, nær bortunder Hamrane og Lidi, låg det gamle tunet, Bortehusi, på same staden som no bortunder Gardbogen, og Nilsahusi att-under hamaren, med lødebygningen på andre sida av gardsvegen. Då Borte-luten vart skift i 1834, og Knut Ivarson skøytte halve bruket til sonen Johannes, fekk han innmarki si i Neset og ned mot elvi, og han hyste då opp der og flutte dit. Eldste broren Ivar vart buande i heimetunet. I 1877 då Olav Nilsson skifte sitt bruk millom dei to eldste sønene sine, vart Nils som var eldst, buande i heimetunet, og Jakob flutte ut og bygde og busette seg på Røyso, der husi framleis står. Etter utskiftingi kr. 1910 måtte Nils flytta ut. Han sette då bunadshusi oppatt innpå Smihaugen. og bygde nye florshus der. Alle desse bunadshusi var av det vanlege slaget for si tid: Ei lang lån med storstova i eine enden og vetlestova i andre, og millom stovone ein breid gong med skorstein og gruva. So var det lemmar yver båe stovone og utelem eller «døralem» yver gongen. med tropp opp frå gongen. Under vetlestova var kjellar av gråsteinsmur og med nedgang gjenom ei luka i gongen.
I gamlehusi på Nilsa-luten var ei svol langs øvre sida, so der gjekk vel ikkje gongen tvers gjenom heile husbreiddi. No er alle desse husi annleis innreidde. Skorsteinen er ombytt med loddpipa, og gruva med komfyr, og gongen delt med ei paneling med kjøk på eine og gong på andre sida.
Både Burte-bruket og Nilsa-bruket hadde smia eit stykke frå hine husi.
I matr. 1723 heiter det om Høvik: «Ingen husmandsplads, ingen seter, brændeved og lit furuskog til fornødenhed, 1 flomkvern. Ligger 1 miil fra søen og 7 miile fra Bergen. Årvant og tungvunden». – Me veit ikkje no med vissa kvar dei hadde kverni den gongen, men me veit at seinare var det kvern i Stølselvi ovanfor Utlebøen bortanfor «Søafy-hylen». Den kverni flytte Knut Johannesson heimom elvi og sette henne opp nedanfor fossen i Hestabotnen. Det måtte vera kring 1900 eller litt fyrr. Der var se lite fall at det laut helst vera stor elv når dei skulle mala. Borte-luten og Røysane hadde kvernhus i Botnæ, men der var lite vatn. Nilsaluten sette opp kvern i Stavleifossen, bortanfor elvi. Dei fekk leiga tuft på Vetlejord-eigedom og skulle betala ei halv ort i årleg leiga. Her var årgangs vatn, so elvi måtte vera uvanleg liti om dei ikkje skulle kunna mala her.
Gamle-Joans i Nesæ sette opp sag i Stølselvi, nett nedanfor der kverni stod, truleg kring 1860. Det var oppgangssag, og der kom dei med material frå næraste gardane og fekk skore timber og bord. Gamle-Nils hadde sag i Botnæ, det måtte vera noko seinare, men der kunne dei ikkje skjera utan det var flaum. Endå seinare bygde Røysa-Jakob sag i Tverrdalselvi, nett ovanfor vegen. Det var sirkelsag, og ho var i bruk lang tid, til både vasshjulet og huset vart til nedfalls. Då kjøpte Jarl Rasmusson på Borte-luten sagi og bygde nytt hus og sette i stand slok og hjul so han kunne skjera på skila vis. Men etter kvart som det vart folkaløysa på garden, vart det lite tid både til hogst og til skjering, so no er nok ikkje den sagi i bruk lenger.
Endå ein ting bor namnast: På Nilsaluten sette dei opp vasshjul i bekken borturder Lidi. Det var straks etter 1900. Det var yver-vasshjul. og med det dreiv dei treskjemaskina nokre år. Det var nok berre i flaum at hjulet greidde å halda maskina i gang, for ho var eit beist so tung å snu. Skulle det gå med handemakt, måtte det helst vera 4 mann.
Det heiter i matr. 1723 at garden er «årvant». Det må vera fordi det er frostnæmt på Høvik. Bø og åkrar er flate og ligg lågt i lendet, og heile Neset frå Pøylehylen og inn mot Åsenden var yvervakse med stor fureskog heilt fram mot Perbøen, so det meste av dyrka mark låg som i ei gryta. Snjoen tok seint av om våren, og klaken låg lenge i jordi, og skodda hadde lag til å leggja seg yver dei låge markene, og var det klårver, hende det at både potetor og korn fraus. Men i åri kring 1900 hogg dei ned det meste av skogen i Nesæ, og det hjelpte godt. Det går eit herme etter Gamle-Nils Flakoll, kva han sa eit par år etter at skogen var snøydd: «Hevikjæ he fløytt seg storvegjes».
I 1723 hev garden ingen seter. Me hev ingi fråsegn om kva tid Hevikastølen vart bygd. Brita Knutsdtr. som var fødd på Borte-luten i 1827, visste ikkje om anna enn at der hadde vore støl, og ho hadde greida på mangt frå gamal tid, og hadde fråsegner om folket sitt på garden attyver til 1750-talet. Det er to andre stader enn der stølen no ligg, som og hev namnet støl. Den eine er «Nord på Stølen» ein stad på fjellyvergangen frå Høvik til Krossdal. Denne «Stølen» er litt fyrr ein kjem bort under Vardabrekkena, på flaten der. Der hev til denne tid synt rester av murar. Det kan ha vore husmurar, men synest meir likt til gjerde kring småe træe, og kan vel ha vore innhengningar på. ein mjølkeplass. Det er ingen no som veit å segja med vissa om her hev vore støl, eller det berre var ein vanleg mjølkeplass når kyrne var i beite «nord på fjellet». Den andre staden er «nedpå Stølen». Det er ein liten flate ned mot elvi nett bortanfor Longhyljane. Det er no inngjerdt og gjødsla og høyrer til bruket i Nesæ, og er nytta til kulturbeite. Frå gamalt låg det nok i sambeitet, og var vel vanleg mjølkeplass når kyrne gjekk i «burtafybeitet».
Hevikastølen ligg bortanfor elvi, beint i sør for garden. Fyrst må ein i båt yver Søafy-hylen, sidan går vegen langs Stølselvi fram til seli, som ligg ved sørenden av det vesle Stølsvatnet. Det er ein halv times gonga heimanfrå. Her hadde Borte-luten og dei i Nesæ kvar sitt sel, og Nilsane og Røysane sitt i lag. Alle husi er no til nedfalls, for stølen hev ikkje vore i bruk sidan kring 1940.
I stølshagen var desse beiti: Døvesøkkjena, Hjellen, Grasdalen, Leirebrekkena, Storehjellsbrekkena, Fitjane, nedste og øvste Botnen og Storseili. Når kyrne var i Leirebrekkena eller på Storseili, var det strid stølagonga. – Vanleg løysingatid på Høvik var 14 dagar fyre Jonsok. Då hadde dei kyrne i Kalvahagen fyrste døgret. Sidan bytte dei mykje på beiti. Fyrst i heimahagen, so «Nord på Stølen», og deretter i «bortan-forhagen», so i heimahagen att. Deretter flytte dei på stølen og var der i 6 vekor, so att i «bortanfor-hagen», og sist i heimahagen til det var tid å «setja inn», kring mikjelsmyss. Når kyrne var på stølen, rodde budeione om Søafy-hylen. Der hadde Borte-luten og Neset naust og båt. Når elvi var stor, kunne det vera aktesamt å ro der, for straumen var strid. I 1836 drukna to budeior der då dei skulle ro heimatt og båten kvelvde. Når kyrne skulle yver elvi, synna dei deim yver i Longhyljane, og der rodde budeione yver når kyrne var i «bortafy-beitet». Elles hadde Nilsane og Røysane kvar sin båt og naust i Hestabotshylen, for dei hadde markaslåttor bortanfor der.
Det var på Høvik som på andre gardar at markaslåtten gav meste foret og varde heile sumaren, berre med eit avbrot i kornskurden. Til attåtfør nytta dei skav og beit, og i høyløysa om våren skar dei lyng og kammablom. I urdi ovanfor Kalvahagen hev det fram til våre dagar stade nokre gamle almestuvar. Staden heiter Almkråi. Der sanka dei nok attåtfor både åt folk og fe i verste hardåri.
På Høvik var desse utslåttone:

Bruk 1: Heimanfor elvi, på vestsida av Tverrdalen attimot Eikemomarkene, låg desse: øykjabotnen, nedste og øvste Skredløda, Hedlerløda og Hedleren, ein stor heller med rom til 40 byrdar høy. Ovanfor der var stakkstøde på Hedlersbruni. Nedst i Tverrdalen var og ei liti slåtta med stakkstøde. Bortanfor elvi hadde dei Slåtteneset, Hestebotnen (Fetæ) og ei liti Kodlhaugløda. Til merkes med Vetlejord hadde dei Moltemyrslåtto, Rinden og den vesle Per-Knut-løda høgre oppe.
Bruk 2 hadde bortanfor: Hjedlaløda og Kodlhaugløda, som båe var store, og so ei liti øvste Kodlhaugløda. Heimanfor hadde dei sine slåttor i området ovanfor Hevikalidi og nordetter: Haugaløda, Hjedlaløda, Vardaløda, Stadlaløda, og so eit stakkstøde på Heimste Haugjæ, dessutan ei løda nedpå Fitjane der Tverrdalselvi kjem ut i Storelvi.
Bruk 4 hadde største slåttane på vestsida av Tverrdalen, lenger nord enn Nilsa-bruket hadde sine. Det var: Storeløda, som tok 50 – 60 byrdar, Midtleda, Hedlersløda, Nipekrånæ og Bjørkebotstonæ. Ved Harasteinane og på Halsen var stakkstøde. Bortanfor hadde dei: Utlebøen, som Rasmus Johannesson og Jarl hev gjødsla opp til engbø, Bjørkeskaret, uti Hjedlen (Stølshjellen) og Tuvo eller Svaena.
Bruk 3 hadde heimanfor: I området «nordanfor» (Nord på Stølen): Liaslåtta, øvste Liaslåtta, under Hjedlo, Idlevegen, Fosseløda. Stakk-stede: Svåæ og nord i Leino. Det hende dei hadde stakk i Fjelltodne, oppfyre Kalvahagen. Bortanfor: Nedpå Stølæ (no dyrka til kulturbeite), Utlebøen og stakkstøde i Hjedlasvaena.